పందిరి (తీగ) కూరగాయలు

1. మన రాష్ట్రంలో వీటిలో అనప, గుమ్మడి, పొట్ల, కాకర, బీర, దోస మరియు బూడిద గుమ్మడి ముఖ్యంగా సాగుచేస్తారు. వీటికి వేడి వాతావరణం అనుకూలమైనది. నీటిని నిలుపుకొనే తేలికపాటి బంకమట్టినేలలు, బరువైన ఎర్రనేలలు బాగా అనుకూలమైనవి.

2. విత్తే సమయం:అనప, దోస, కాకరలకు విత్తేసమయం జూన్ - జూలై చివరి వరకు మరియు జనవరి రెండవ పక్షం నుండి ఫిబ్రవరి చివరి వరకు ఉంటుంది.గుమ్మడి, పొట్లలకు విత్తేసమయం జూన్ - జూలై మరియు డిసెంబరు - జనవరి చివరి వరకు ఉంటుంది.

3. బీర, బూడిద గుమ్మడిలకు విత్తేసమయం జూన్ నుండి ఆగష్టు మొదటి పక్షం మరియు డిసెంబరు రెండవ పక్షం నుండి ఫిబ్రవరి చివరి వరకు నాటుకోవచ్చు.దొండకు విత్తే సమయం జూన్ - జూలై చివరి వరకు నాటుకోవచ్చు. చలి తక్కువగా ఉండే కోస్తా ఆంధ్ర ప్రాంతాల్లో సంవత్సరమంతా నాటుకోవచ్చు.

4. విత్తనం మరియు విత్తేపద్ధతి:భూమి మీద పాకించే పాదులకు, వర్షాకాలంలో నీటి కాలువలకు తోడుగా మురుగు నీరు పోవటానికి 2 మీ. దూరంలో కాలువలు చేయాలి. వేసవిలో వేసే పాదులకు పొలం అంతటా నీటి పారుదల కొరకుబోదెలను చేయాలి. అన్ని రకాల పాదులకు 3 విత్తనాలను 1-2 సెం.మీ లోతులో విత్తుకోవాలి.

5. దొండకు చూపుడు వేలు లావుగల కొమ్మలు 4 కణుపులు గలవి 2 చొప్పున నాటుకోవాలి. అన్ని తీగ జాతి కూరగాయలను వర్షాధార పంటకు 150 చదరపు సెంటీమీటర్ల వైశాల్యం గల పాలిథీన్ సంచుల్లో విత్తుకొని 15-20 రోజులు పెరిగిన తర్వాత అదును చూసుకొని పొలంలో నాటుకోవాలి.

6. విత్తనశుద్ధి:కిలో విత్తనానికి 3 గ్రా. చొప్పున ధైరమ్ మరియు 5 గ్రా. చొప్పున ఇమిడాక్లోప్రిడ్ ఒకదాని తర్వాత మరొకటి కలిపి విత్తనశుద్ధి చేయాలి. ఆ తర్వాత 100 గ్రా. ల విత్తనానికి 2 గ్రా. ల చొప్పున ట్రైకోడెర్యా విరిడి తో విత్తన శుద్ధి చేసి విత్తనం వేయాలి.

7. ఎరువులు: విత్తే ముందు పశువుల ఎరువు, భాస్వరం, పొటాష్ నిచ్చే ఎరువులను గుంటల్లో వేయాలి. నత్రజనిని రెండు సమపాళ్ళుగా చేసి విత్తిన 25-30 రోజులకు మరియు పూత పిందె దశలో వేసుకోవాలి. మొక్కకు దగ్గరలో ఎరువును వేయకూడదు. ఎరువులను వేసిన వెంటనే మట్టిని కప్పి నీటిని పెట్టాలి.

8. కలుపు, నివారణ, అంతరకృషి:కలుపు మొక్కలను ఎప్పటికప్పుడు తీసివేయాలి. 2-3 తడుల తర్వాత మట్టిని గుల్లచేయాలి. ఎకరాకు 1.2 లీ పెండిమిథాలిన్ 200 లీటర్ల నీటికి కలిపి విత్తనం వేసిన 24-48 గంటలలోపు తడి నేలపై పిచికారీ చేయాలి. మొక్కకు 2-4 ఆకుల దశలో ఉన్నప్పుడు లీటరు నీటికి 3 గ్రా. బోరాక్స్ కలిపి ఆకులపై పిచికారీ చేస్తే ఆడపూలు ఎక్కువగా పూసి పంట దిగుబడి బాగా ఉంటుంది.

9. సి.సి.సి 250 మి.గ్రా. లేదా మాలిక్ హైడ్రజన్ 50 మి.గ్రా లీటరు నీటికి కలిపి కూడా 2-4 ఆకుల దశలో పిచికారీ చేయవచ్చు. కాకర, పొట్ల పంటలను తప్పనిసరిగా పందిరి వేసి, తీగలు పాకించాలి లేకపొతే పండు ఈగ బెడద ఎక్కువగా ఉంటుంది.

10. పొట్లలో 3-4 రోజుల పిందెకు చివర చిన్నరాయిని పురికొసతో కట్టాలి లేకుంటే కాయలు మెలి తిరుగు తాయి. ఆనప, బీర, పొట్ల, కాకర పంటలను పందిళ్లపై పెంచితే నాణ్యత గల కాయలు ఏర్పడి, మంచి మార్కెట్ రేటు లభిస్తుంది.

11. గింజ విత్తేముందు పొలంలో నీరు పెట్టాలి. ఆ తర్వాత ప్రతి 3-4 రోజులకు ఒకసారి గింజ మొలకెత్తే వరకు నీరు పెట్టాలి. ఆ తర్వాత పాదుచుట్టూ 3-5 సెం.మీ మందం మట్టి ఎండినట్లుగా ఉన్నపుడు నీరు ఇవ్వాలి. మామూలుగా వారానికి ఒకసారి చొప్పున తడులు ఇవ్వాలి. నీరు ఎక్కువ కాలం పాదుచుట్టూ నిలువ ఉండకూడదు. వేసవి పంటలకు నాలుగైదు రోజులకొకసారి నీరు ఇవ్వాలి.

12. సస్యరక్షణ పురుగులుగుమ్మడి పెంకు పురుగులు: తీవ్ర దశలో ఆకులను, పూలను పూర్తిగా తిని నష్టాన్ని కలుగజేస్తాయి. దీని నివారణకు ప్రొఫెనోఫాస్ 2 మి.లీ లేదా మలాథియాన్ 2 మి.లీ లీటరు నీటికి కలిపి చల్లాలి.

13. పొట్ల ఆకుపురుగు: గొంగళి పురుగులు పంట పెరుగుదల దశలో మరియు పూత దశలో ఆకులను కొరికి తినేస్తాయి. దీని నివారణకు క్లోరిపైరిఫాస్ 2.0 మి.లీ లేదా క్వినాల్ఫాస్ 2 మి.లీ థయోడికార్బ్ 1 గ్రా. లీటరు నీటికి కలిపి పూతకు ముందు దశలో చల్లాలి.

14. పండు ఈగ:ఇవి కాయలను తిని నష్టపరుస్తాయి. దీని నివారణకు పూత, పిందె దశలో మలాథియాన్ 2 మి.లీ లీటరు నీటికి కలిపి 10 రోజుల వ్యవధితో పిచికారీ చేయాలి. 100 మి.లీ మలాథీయాన్ + 100 గ్రా. చక్కెర లేదా బెల్లం పాకం లీటరు నీటిలో కలిపి మట్టి ప్రమిదుల్లో పోసి పొలంలో అక్కడక్కడ పెట్టాలి.

15. తెగుళ్ళు:బూజు తెగులు: ఒక మాదిరి వర్షంతో కూడుకొన్న చల్లని వాతావరణంలో ఆశిస్తుంది. తర్వాత ఆకులకు మచ్చలు, బూజు వంటి పదార్థం ఏర్పడుతుంది. నివారణకు మాంకోజెబ్ 2.5 గ్రా. లేదా మెటలాక్సిల్ ఎమ్.జడ్ 2 గ్రా. ల లీటరు నీటికి కలిపి పిచికారీ చేయాలి.

16. బూడిద తెగులు: ఆకుల పైభాగాన ముందుగా తెలుపు లేదా బూడిద రంగులో చిన్న మచ్చలు ఏర్పడి తర్వాత తెల్లని పొడివంటి పదార్థం ఏర్పడుతుంది. ఆకులు పండుబారి ఎండిపోతాయి. లేత ఆకుల కన్నా, దాదాపు 20 రోజుల వయసున్న ఆకులపై ఈ తెగులు ఎక్కువగా ఆశిస్తుంది. దీని నివారణకు 1 మి.లీ ట్రైడిమార్ఫ్ లేదా 1 మి.లీ డైనోకాప్ లీటరు నీటికి కలిపి పిచికారీ చేయాలి.

17. ప్యుజేరియం వేరుకుళ్ళు తెగులు:దీన్ని ఎండుతెగులు అని కూడా అంటారు. తెగులు సోకిన తీగలు వడలిపోయి ఆకస్మాత్తుగా ఎండి పోతాయి. ఆకులు వాడిపోతాయి. నివారణకు బోర్డోమిశ్రమము 1% లేదా కాపర్ ఆక్సీక్లోరైడ్ మందును లీటరు నీటికి 3 గ్రా. చొప్పున కలిపిన ద్రావణాన్ని మొక్క మొదలు చుట్టూ నేల తడిచేలా పదిరోజుల వ్యవధి లో 2-3 సార్లు పోయాలి.

18. ఈ శిలీంధ్రం భూమిలో వుంటుంది కనుక పంటమార్పిడి చేయాలి. ఆఖరి దుక్కిలో వేపపిండి 250 కిలోలు/ ఎకరాకు వేసి కలియదున్నాలి. పంటవేసిన తర్వాత ట్రైకోడెర్మా విరిడి కల్చర్ ను పశువుల ఎరువులో అభివృద్ధి చేసి భూమిలో పాదుల దగ్గర వేయాలి.

19. ఆకుల ఈనెల మధ్య మందంగా చారలు ఏర్పడి, పెళుపుగా మారి, గిడసబారిపోయి, పూత, పిందె ఆగిపోతుంది. దీని నివారణకు తెగులు సోకిన మొక్కలను పీకి నాశనం చేయాలి. తెగులుఉన వ్యాప్తి చేసే పేనుబంక పురుగులను లీటరు నీటికి 2 మి.లీ చొప్పున డైమిథోయేట్ లేదా మిథైల్ డెమటాన్ కలిపి పిచికారీ చేయాలి.

20. ఆకులపై, కాయలపై గుండ్రని చిన్న మచ్చలు ఏర్పడి, ఎండి రాలిపోతాయి. పిందె దశలో రాలిపోతాయి. దీని నివారణకు తెగులును గమనించిన వెంటనే కాపర్ ఆక్సీక్లోరైడ్ 3 గ్రా. లేదా కార్బెండజిమ్ 1 గ్రా. లేదా కార్బెండజిమ్, మాంకోజెబ్ కలిపిన మిశ్రమమును 2 గ్రా. లీటరు నీటికి కలిపి 10 రోజులకు ఒకసారి చొప్పున రెండుసార్లు పిచికారీ చేయాలి.

21. మిథైల్ యూజినాల్ + వెనిగార్ + పంచదార ద్రావణం 10 మి.లీ చొప్పున కలిపి 10 ఎరలు ఎకరానికి పెట్టి పండు ఈగల ఉనికిని గమనించాలి లేదా 100 మి.లీ మలాథియాన్ + 100 గ్రా. బెల్లం 10 లీ. నీటి లో కలిపి మట్టి ప్రమిదల్లో అక్కడక్కడ పొలంలో వుంచాలి. కలుపు మొక్కలు లేకుండా జాగ్రత్తలు తీసుకోవాలి.

22.100 గ్రా.ల విత్తనానికి ట్రైకోడెర్మా విరిడి 2 గ్రా. చొప్పున వాడి విత్తనశుద్ధి చేయాలి. అల్లిక రెక్కల పురుగులను మొక్కకు 2 చొప్పున విడుదల చేయాలి. పెరుగుదల దశ నుండి పూత వచ్చే వరకు 5% వేపగింజల కషాయాన్ని 15 రోజుల వ్యవధిలో పిచికారీ చేయాలి.

23. పెంకు పురుగల నివారణకు ధయోడికార్బ్ 1 గ్రా. లేదా క్లోరిపైరిఫాస్ లీటరు నీటికి 2 మి.లీ చొప్పున కలిపి పిచికారీ చేయాలి. బూడిద తెగులు నివారణకు డైనోక్యాప్ 1 మి.లీ ఒక లీటరు నీటికి కలిపి 10 రోజుల వ్యవధిలో పిచికారీ చేయాలి. నులిపురుగుల బెడద ఉన్నచోట కార్బోసల్ఫాన్ 3 గ్రా. ఒక కిలో విత్తనానికి కలిపి విత్తనశుద్ధి చేయాలి. పాదులలో వేపపిండి వేసుకోవాలి.

24. తీగజాతి పంటలపై గంధకం సంబంధిత పురుగు / తెగులు మందులు వాడరాదు. దీని వలన ఆకులు మాడిపోతాయి.

25. ఎండాకాలంలో లోతుగా దుక్కి దున్నుకోవాలి. పంటమార్పిడి చేయాలి (జొన్న, మొక్కజొన్నతో)

26. బూడిద గుమ్మడిని ఎకరాకు విత్తనమోతాదు 2.0 నుండి 2.8 కిలోల చొప్పున ఉండి, రెండు వరుసల ఉండేటట్లు విత్తుకోవాలి. మధ్య దూరం 3.0

27. మంచి గుమ్మడిని ఎకరాకు విత్తనమోతాదు 1.0 నుండి 1.5 కిలోల చొప్పున ఉండి, రెండు వరుసల ఉండేటట్లు విత్తుకోవాలి. మధ్య దూరం 3.0

28. సారకి ఎకరాకు విత్తనమోతాదు 1.2 నుండి 1.6 కిలోల చొప్పున ఉండి, రెండు వరుసల మధ్య దూరం వేసవిలో అయితే 2.5, ఖరీఫ్ లో అయితే 3.0 ఉండేటట్లు విత్తుకోవాలి.

29. కాకరకి ఎకరాకు విత్తనమోతాదు 1.8 నుండి 2.4 కిలోల చొప్పున ఉండి, రెండు వరుసల మధ్య దూరం వేసవిలో అయితే 1.5, ఖరీఫ్లో అయితే 2.5 ఉండేటట్లు విత్తుకోవాలి.

30. బీర కి ఎకరాకు విత్తనమోతాదు 0.6 నుండి 0.8 కిలోల చొప్పున ఉండి, రెండు వరుసల మధ్య దూరం వేసవిలో అయితే 2.0, ఖరీఫ్ లో అయితే 2.5 ఉండేటట్లు విత్తుకోవాలి.

31. కూరదోసకి ఎకరాకు విత్తనమోతాదు 1.0 నుండి 1.4 కిలోల చొప్పున ఉండి, రెండు వరుసల మధ్య దూరం వేసవిలో అయితే 1.0, ఖరీఫ్ లో అయితే 1.5 ఉండేటట్లు విత్తుకోవాలి.

32. పచ్చిదోస కీరదోసకి ఎకరాకు విత్తనమోతాదు 1.0 నుండి 1.4 కిలోల చొప్పున ఉండి, రెండు వరుసల మధ్య దూరం వేసవిలో అయితే 1.5, ఖరీఫ్ లో అయితే 2.5 ఉండేటట్లు విత్తుకోవాలి.

33. పొట్ల కి ఎకరాకు విత్తనమోతాదు 0.6 నుండి 0.8 కిలోల చొప్పున ఉండి, రెండు వరుసల మధ్య దూరం 2.0 ఉండేటట్లు విత్తుకోవాలి.

34. దొండకాయికి ఎకరాకు విత్తనమోతాదు చూపుడు వేలు మందం కలిగి 4 కణుపులు కలిగిన కాండపు ముక్కలు పాదుకు 2 చొప్పున ఎకరాకు 1333 - 2000, రెండు వరుసల మధ్య దూరం 2.0 ఉండేటట్లు విత్తుకోవాలి.